Źródło grafiki: www.schmuckmuseum.de
biżuteria artystyczna rękodzieło
Gdy eksperymentowanie z formą zabija funkcjonalność.
Są złotnicy, którzy eksperymentując, kwestionują historyczne korzenie i tradycję, tworząc rzeczy, co prawda niezwykłe i dalekie od tradycyjnie przyjętych wzorców, lecz które jednocześnie zaprzeczają utrwalonym zasadom dobrego rzemiosła według których to zasad produkt ma dobrze spełniać swoją funkcję. Zakwestionowanie lub wręcz ośmieszanie dotychczasowych funkcji i norm estetycznych stanowi często parodiowanie typowych przedmiotów jubilerskich.
W styczniu 2024, w Schmuckmuseum w Pforzheim w Niemczech, prezentowana była wystawa „W drodze- biżuteria i urządzenia na granicy rozumu”.
biżuteria artystyczna rękodzieło
Kurator Ellen Maurer Zilioli wyjaśniła, że na wystawę wyszukiwano prace o których można powiedzieć, że plasują się gdzieś między praktycznym zastosowaniem a pięknem, po to by móc zadać pytanie „Czy piękno obiektów rzemieślniczych takich jak biżuteria wiąże się z ich użytecznością, a czy mogą one wzruszać, budzić emocje i zaciekawienie nawet wtedy gdy zostaną pozbawione ich tradycyjnej funkcji”.
Wystawa prowokuje do dyskusji o charakterze społecznym, kulturowym a nawet politycznym.
biżuteria artystyczna rękodzieło
Na wystawie zaprezentowano biżuterie, naczynia i inne przedmioty stworzone przez 29 artystów, dla których wspólnym mianownikiem jest kwestionowanie konwencjonalnych praktyk. Artyści ci, pracują w przestrzeni pośredniej, która jest łącznikiem tego co było z tym co dopiero nastąpi, a tworzone formy, umożliwiają tworzenie powiązań między kulturowych. Stworzone przez artystów przedmioty oraz pomysłowe formy i kształty powstawały w procesie inteligentnego, twórczego myślenia, mają swój wyraz i treść.
biżuteria artystyczna rękodzieło
Podam kilka przykładów:
- Asa Elmstam wykorzystuje swoją sztukę jako nośnik przekazu, którym chce wpływać na społeczeństwo. Porusza tematy nadmiernej konsumpcji, zmian klimatycznych oraz porusza temat wartości rzemiosła, czyli wytwarzaniu pojedynczych prac powstających w manufakturach, w porównaniu z masową produkcją, na dużą skalę.
- Naaman Bergman w swojej twórczości łączy sprzeczne materiały np. stal i rdzę. Prowokacyjnie konfrontuje ona konserwację z rozkładem, co pozwala postawić pytanie o hegemonię, o funkcje i o zmienność środków i form. Bergman pozwala, aby sól osadzała się i krystalizowała na naczyniach ozdobnych i broszach, wisiorkach wykonanych z żelaznej siatki. Ażurowe szkielety siatki są twarde choć delikatnie wykonane, a sól- naturalny konserwant – pomaga utrzymać sztywne podparcie, ale także przyspieszając korozję niszczy, więc warstwa soli choć stanowi wzmocnienie to jest krucha i powoduje nietrwałość całości. Inne prace Bergman mają odniesienie egzystencjonalne i kulturowe, bo wykonane są z różnych tworzyw, jak np. z jelit zwierzęcych poddanych działaniu roztworu soli, co ma przypominać o dawnej funkcji w naturze. W ten sposób, Bergman prezentuje ideę zmiany, pojawiania się, wzrostu, rozkładu, oraz napięć narastających pomiędzy dziedzictwem kulturowym, materią fizyczną i ulotnym czasem.
- Z kolei Sawa Aso skupia się na rzeczach używanych codziennie jak np. zegarki, które powszechnie nie są traktowane jak biżuteria. Aso odwzorowuje ich kształty, lecz formuje je z cienkiej blachy, pomijając te elementy które stanowią o ich użyteczności tak jak w przypadku zegarka tarczę ze wskazówkami, dając im nowe funkcję, czysto biżuteryjne.
- Podobnie David Clarke tworząc przedmioty ze srebra i stali, „zabiera” im funkcję użyteczności. Eksperymentuje on z przedmiotami, które na pozór są użyteczne jak np. filiżanka, jednak ta co wyszła spod jego ręki nie nadaje się do celów do których została pierwotnie stworzona. Dla Clarka twórczość to zabawa i transformacja.
- Kanako Ebisawa tworzy biżuterię wykorzystując półprzezroczyste szkło. Przywodzi to na myśl nicość i pustkę, tak często budzące przerażenie w społeczeństwach zachodu, a które w kulturze azjatyckiej oznaczają spokój. Ebisawa inspiruje się Graalem, będącym symbolem ciężkiego naczynia, które musi pozostać puste, aby móc przyjąć życie boskie.
- Artystka wizualna Ute Eitzenhofer, zwraca uwagę na kamienie szlachetne i ich nie oszlifowane kształty, jako nośnik przekazu, czyli esencję życia, która jest nienaruszona przez człowieka, ponieważ występuje w naturalnej swojej postaci.
biżuteria artystyczna rękodzieło
Podoba mi się idea takiej wystawy i niecierpliwie czekam aż podobne wydarzenia zawitają do Warszawy, aby pokazując „eksperymenty” i poszukiwania nowych form, nawet prowokując, wywoływać u odbiorców zamyślenie, refleksję, a może rozbawienie albo też i sprzeciw. Bo przecież prowokacja w sztuce to już nie jest nowość to współczesność.
W najbliższym czasie wystawę można będzie oglądać w Muzeum CODA w Apeldoorn w Holandii.
